De nostalgie en werking van de projector
Vooral de wat oudere lezer kan het zich vast nog wel herinneren. Een film kijken op de beamer was vaak een hele opgave. Er werd vaak een enorme rolkast uit het magazijn gehaald van school met daarop een beamer. Om iedereen te laten genieten van de opnames die waren gemaakt met te veel licht en slecht geluid. Uitgezonden in een slechte resolutie, vaak opgenomen op een videoband die weer met dezelfde slechte beamer werd uitgezonden. Het was een feest.
Dekens werden voor het raam gehangen om een zo donker mogelijke ruimte te creëren, of juist witte lakens om de beelden op weer te kunnen geven. Dat beeld zorgt weliswaar voor warme, nostalgische gevoelens, maar de techniek heeft sindsdien een enorme vlucht gemaakt.
Steeds meer mensen kiezen tegenwoordig voor een projector, in de volksmond ook wel beamer genoemd. Om films te kijken of te gamen. Waar we vroeger nog een slecht en onduidelijk beeld hadden is dit tegenwoordig al net zo scherp als een 4K UHD Televisie. En ook voor de prijs hoeft men het niet meer te laten. Waar het vroeger een grote investering was voor een school om een beamer aan te schaffen. Zul je deze nu al vaak in elk lokaal zien hangen. Voor een paar honderd euro heb je tegenwoordig al een zeer fatsoenlijk model terwijl je voor een topmodel vaak niet meer dan zo’n €1000 tot €2000 betaald hoeft te worden.
Want of het nu gaat om het kijken van een film, het spelen van een game of het kijken van televisieprogramma’s. Hoe groter het beeld, hoe leuker de ervaring!
Het beeld van de beamer wordt geprojecteerd op een scherm, witte muur, of op een opgehangen wit laken. Je eigen thuisbioscoop was nog nooit zo dichtbij en betaalbaar. Maar net als bij iedere aanschaf van een elektrisch apparaat, bestaat er nogal wat verschil tussen de diverse modellen die op de consumentenmarkt te vinden zijn.
Hoe werkt een projector?
"Een projector of beeldprojector is een optisch apparaat dat een beeld (of bewegende beelden) projecteert op een oppervlak, meestal een projectiescherm. De meeste projectoren creëren een beeld door een licht door een kleine transparante lens te schijnen, maar sommige nieuwere types projectoren kunnen het beeld rechtstreeks projecteren, door gebruik te maken van lasers."
Hoe werkt een projector? Het begin..
Om terug te gaan naar waar het begon, nemen wij u eerst even mee terug naar 1989. Nog niet zo heel lang geleden dus verschijnt de eerste videoprojector op de consumentenmarkt: de VPJ-700 van Epson. Het apparaat lijkt op een diaprojector, met dat verschil dat op de plek waar in een diaprojector het diapositief zich bevindt, de door Epson uitgevonden 3LCD techniek is geplaatst. Dit Liquid Crystal Display bestaat uit drie zogenaamde mirrors. filters die het witte licht van de lamp splitsen in de basiskleuren rood, groen en blauw (RGB). Deze beelden worden vervolgens computermatig door een prisma samengevoegd en door de lens in het apparaat geprojecteerd op het scherm.
Niet lang daarna krijgt LCD concurrentie van de door Texas Instruments ontwikkelde DLP techniek. Bij Digital Light Processing wordt gebruik gemaakt van microscopisch kleine spiegeltjes op een zogenaamde Digital Micro-mirror Device (DMD) chip. De tot wel twee miljoen op deze chip geplaatste microspiegeltjes kunnen afzonderlijk van elkaar kantelen. Enerzijds om licht te weerkaatsen, anderzijds juist om licht tegen te houden. Door licht te spiegelen door een snel draaiend, transparant wieltje met de basiskleuren rood, groen en blauw worden 16,7 miljoen verschillende kleuren geproduceerd. Onze ogen zien de snel achter elkaar geprojecteerde kleuren als menging van die kleuren.
Hoe werkt een LCD beamer?
Bij dit type projector bevindt zich een klein LCD (Liquid Crystal Display) op de plaats waar in een diaprojector het diapositief is verwerkt (tussen lamp en projectielens ). Deze is voorzien van een raster in de drie basiskleuren rood, groen en blauw. Door computermatige aansturing van de onderdeeltjes in dit kleine scherm wordt een transparant en dus projecteerbaar kleurenbeeld gegenereerd. Duurdere projectoren werken met drie LCD’s, voor elke basiskleur één. De beelden worden bij de projectie tot één kleurenbeeld gemengd.
Voordeel van de LCD projector is de afwezigheid van het ‘regenboogeffect’, nadeel is het beter zichtbaar zijn van het raster tussen afzonderlijke LCD beeldpunten. Dit nadeel kan echter deels verholpen worden door de projector net niet helemaal scherp te stellen.
Hoe werkt een DLP projector?
Een DLP (Digital Light Processing) projector werkt niet met een LCD, maar met een DMD (Digital Micro-mirror Device). Dit is een chip waarop zich honderdduizenden microscopisch kleine spiegeltjes bevinden. Elk spiegeltje komt met een beeldpunt overeen. Het licht valt op deze spiegeltjes door een ronddraaiend kleurenwiel dat in drie segmenten is verdeeld: de drie basiskleuren Rood-Groen-Blauw (RGB). Daardoor worden de spiegeltjes afwisselend in die kleuren belicht. Alle beeldpunten van het te projecteren beeld die de betreffende kleur hebben, klappen de overeenkomstige spiegeltjes om waardoor het licht in die kleur door de lens naar het scherm wordt geprojecteerd.
Het kleurenwiel maakt vele omwentelingen per seconde en de spiegeltjes klappen in hetzelfde tempo of veelvoud ervan (tot enkele duizenden keren per seconde) ook telkens om als de juiste kleur een spiegeltje belicht. Het tempo bepaalt de helderheid van de betreffende kleur – tot 1024 helderheidnuances. Door telkens de drie basiskleuren door hetzelfde spiegeltje af te beelden kunnen 16 miljoen kleurschakelingen worden gemaakt. Dit type projector bestaat ook in (zeer kostbare) uitvoeringen met drie DMD’s met elk een eigen kleurenfilter, dus zonder kleurenwiel. Deze methode geeft wel complete beelden in alle drie de RGB kleuren tegelijk en kan 35 triljoen kleurschakelingen produceren. Ook wel het 3-RGB kleurenwiel genoemd.
Nadeel van DLP projectie met een enkele DMD en een kleurenwiel is dat een beeld niet als geheel wordt geprojecteerd maar telkens in opeenvolgende RGB kleuren. Mensen die hiervoor gevoelig zijn kunnen dit waarnemen als ‘regenboogeffect’ als de ogen snel het beeld aftasten. Vooral bij heldere objecten (en witte ondertitels) ziet men dan randen in de kleuren rood-groen-blauw: de regenboog. Door verhoging van de rotatiesnelheid van het kleurenwiel of door meerdere malen de RGB-kleuren als segmenten op het wiel te plaatsen, kan dit effect goeddeels worden gecompenseerd maar niet compleet verwijderd. Voordelen van de DLP projectiewijze is de grotere kleurgetrouwheid van het beeld en minder opvallende beeldpunten.
Hoe werken LED beamers?
LED beamers worden gedefinieerd door de lichtbron in een beamer. DLP en LCD worden beide gebruikt als projectietechniek. De LED techniek in beamers wordt vooral gebruikt bij mini beamers maar dankzij alle voordelen zoals minder gebruik van energie en de zuinigheid zijn ze ook steeds vaker in serieuze Full HD homecinema beamers te vinden.
Bij LED-DLP beamers is de lamp dus vervangen door LED's. Aangezien LED in verschillende kleuren kan worden toegepast is er geen color wheel meer nodig. Hierdoor zijn er minder bewegende onderdelen die kapot kunnen gaan en zijn LED beamers in het algemeen beter geschikt om te vervoeren.
Hoe werkt een Laser projector?
De laser projector heeft als lichtbron een laserdiode die langer meegaat dan een lamp, wel 20 tot 30.000 branduren. Nadeel van een laser projector is dat na het bereiken van de maximale branduren of als de laser defect gaat de gehele projector weg gegooid kan worden er kan namelijk geen laser worden vervangen. Waar dit bij lamp projectoren wel kan.
Hoe werkt een 3D beamer?
Om de ervaring van stereoscopisch zicht, waarbij elk oog een ander beeld ziet, na te bootsen, maken 3D-projectoren gebruik van een oplossing die "frame sequential 3D" (of "page flipping") wordt genoemd en waarbij de geprojecteerde video afwisselend een beeld toont dat door het linkeroog moet worden bekeken en een beeld dat door het rechteroog moet worden bekeken. Dit word in hoog tempo afgebeeld waardoor je de verschillende beelden niet ziet, maar wel het 3D effect krijgt.
Welke projectietechniek moet ik kiezen?
De namen zoals DLP en LCD zeggen weinig over de eigenschappen van de beamer, wat de keuze niet eenvoudiger maakt. Om de juiste projectietechniek te kiezen moet je vooral kijken naar de eigenschappen in combinatie met de beeldkwaliteit en de gewenste projectieafstand. Om simpel te zeggen wat het onderscheid is tussen de projectietechnieken:
3LCD: Helder en kleurrijk
DLP: Scherp beeld en klein formaat
LED: Duurzaam en mobiel
LASER: Lange levensduur en laag geluid
De uiteindelijke keuze voor een beamer moet niet afhangen van de projectietechniek alleen. Er zijn verschillende meningen die flink uiteenlopen over wat nu de beste techniek is. Tegenwoordig zijn alle beamers en hun projectietechniek goed te noemen. De lichtopbrengst en het contrast zijn belangrijke eigenschappen om rekening mee te houden bij het aanschaffen van een beamer. Zo heeft een laag aantal lumen meer invloed op het kijken overdag dan de projectietechniek. Lees hier meer over dit onderwerp.
Nu dat we de werking van een beamer hebben besproken en de verschillende technieken begrijpen kunnen we eens kijken naar de toevlucht die beamers hebben gemaakt de laatste jaren..
Van een stoffig imago tot een portable apparaat om mee gezien te worden.
Nu je meer weet over de werking van de verschillende projectietechnieken en hoe het beeld er tegenwoordig uitziet ten opzichte van vroeger. Kan je natuurlijk vast een van de nieuwe beamers bekijken of bestellen. Dat doe je door hier te klikken.
Natuurlijk is de projectietechniek niet het belangrijkste. Het belangrijkste bij het kiezen van de juiste beamer is de wensen die je hebt. Eenvoudig gezegd is het aantal lumen het belangrijkste om naar te kijken. Weinig lumen gebruik je in een donkere ruimte, en veel lumen (vanaf 2500) gebruik je in een lichte ruimte.
Bekijk direct de beste beamers voor de perfecte thuisbioscoop
Heb je vragen naar aanleiding van deze blog? Neem dan contact met ons op. Zo kunnen wij helpen met het uitzoeken van de juiste beamer voor uw wensen en budget.
